Phân biệt effective và efficient
Có rất nhiều từ hay bị dịch không cẩn thận sang tiếng Việt khiến người học nhầm tưởng chúng cùng nghĩa nhau nếu không kiểm tra lại bằng các từ điển Anh-Anh. Trong bài này, mình muốn phân biệt là effective và efficient, đều là tính từ.
Cả hai từ đều hay được dịch sang tiếng Việt là "hiệu quả". Tuy nhiên, thực ra từ "hiệu quả" trong tiếng Việt có cách dùng rộng hơn so với từng từ effective hay efficient; nói cách khác, effective và efficient là hai kiểu "hiệu quả" khác nhau. Mình sẽ để nghĩa trích từ Oxford Advanced Learner's Dictionary ra đây để các bạn dễ hình dung. Phần in đậm thì các bạn nên note vào vở bằng bút đỏ nha.
Effective (adj) # Efficient (adj)
- Effective (adj) producing the result that is wanted or intended; producing a successful result https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/effective
=> Vậy thì đúng ra chúng ta nên note nghĩa của từ này như sau:
Effective (adj): có tác dụng (đạt được kết quả như mong muốn)
Eg1. (nói về thuốc) Aspirin is a simple but highly effective treatment
Eg2. (nói về phương pháp, công cụ, cách thức đã đạt được kết quả mong muốn) I admire the effective use of colour in her paintings
Ngoài ra, effective (adj) còn có nghĩa "(một bộ luật/quy định) có hiệu lực", nhưng nghĩa này không gây nhầm lẫn nên mình không bàn ở đây.
- Efficient (adj) doing something in a good, careful and complete way with no waste of time, money or energy https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/efficient
=> Vậy thì đúng ra chúng ta nên note nghĩa của từ này như sau:
Efficient (adj): hiệu năng cao (không lãng phí các tài nguyên như tiền bạc, năng lượng, thời gian...)
Eg1. (nói về máy móc tiết kiệm năng lượng) efficient heating equipment; fuel-efficient cars (= that do not use much fuel)
Eg2. (nói về người/máy móc năng suất cao) a highly efficient worker
Từ bây giờ trở đi, mỗi lần bạn cần dịch từ "hiệu quả" thì hãy dừng lại một chút và nghĩ xem kiểu "hiệu quả" bạn muốn nói là kiểu nào nha.
Đây cũng là điều chúng ta cần cực kỳ lưu ý khi dịch, đặc biệt từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Vì rất nhiều từ tiếng Việt bao phủ được nghĩa của một vài từ tiếng Anh, nên nếu không cẩn thận thì chúng ta sẽ chọn nhầm từ tiếng Anh để dùng.
Hope this helps.
Cheers,
Trang